×
We use cookies to ensure you get the best experience on our website. Ok, thanks Learn more

gegli

روز نوشت

مکتب شیعه از چه زمانی بوجود آمد؟

پرسش:مکتب شیعه از چه زمانی بوجود آمد؟ پاسخ: شیعه یعنی پیرو و در اصطلاح تاریخ اسلام به کسانی گفته می شود که جانشینی پیغمبر اکرم (ص) را حق اختصاصی خانواده رسالت می دانند و در معارف اسلامی پیرو مکتب اهلبیت می باشند و از طریق نص و وصیت پیغمبر (ص) قائل به امامت علی بن ابی طالب می باشند و معتقدند که امامت از فرزندان او خارج نشده است و می گویند : پیشوائی مسلمین امری نیست که مربوط به اجماع امت باشد و نیز امری مهمل نمی باشد که رسول گرامی اسلام درباره اش وصیتی نکرده و به فرد مورد اعتماد خود واگذار ننموده باشد . آنان ثبوت عصمت ائمه از کبائر و صغائر و تولی و تبری قولا و عملا را واجب می دانند جز در حال تقیه[1] تسمیه پیروان این مکتب به شیعه را در همان زمان پیغمبر (ص) باید دانست و آغاز پیدایش این نام در آن عهد بوده، هر چند شهرت آن به قول ابن ندیم در عصر خلافت علی (ع) ظهور کرد و خود آن حضرت پیروان خویش را به این نام خواند . از اولین روزهای بعثت که پیغمبر (ص) به نص قرآن مأموریت یافت خویشان نزدیک خود را دعوت کند �وانذر عشیرتک الأقربین� صریحاً به ایشان فرمود : هر یک از شما به اجابت دعوت من سبقت گیرد، وزیر و جانشین و وصی من است . علی (ع) پیش از همه مبادرت نموده و اسلام را پذیرا شد و پیغمبر اکرم ایمان او را پذیرفت. این داستان به حدیث یوم الدّار معروف است که شیعه و سنّی آن را نقل نموده اند و خود علی (ع) در ذیل این حدیث می فرماید : من که از همه کوچکتر بودم عرض کردم : من وزیر تو می شوم ، پیغمبر دست به گردن من نهاد و فرمود : این شخص برادر و وصی و جانشین من می باشد، باید از او اطاعت نمائید، مردم می خندیدند و به ابوطالب می گفتند : تو را امر کرده که از پسرت اطاعت کنی[2]. پیغمبر (ص) در سال آخر عمر خود با تشریفاتی خاصّ و موقعیتی حساس علی را به ولایت بر مسلمین پس از خود نصب نمود و مسلمان را به مشایعت و پیروی او امر نمود ، حدیثی که صد و ده صحابی و هشتاد و چهار تابعی آن را نقل نموده و به گفته مرحوم امینی بیست و شش کتاب از دو گروه سنی و شیعه در خصوص این حدیث تألیف شده است و خود علی (ع) در مواقف متعدده بدان احتجاج نمود، از جمله در واقعه شوری[3]، سال 23 و در سال 35 دوران خلافت خود در رحبه کوفه[4] و نیز استشهاد جمعی از صحابه به این حدیث در مناسبات متعدده و حتی عمر بن عبدالعزیز خلیفه اموی و مأمون عباسی[5]. بدیهی است که اینگونه امتیازات و امتیازات دیگری مانند: - اختصاص دادن پیغمبر (ص) او را به برادری خویش - و فرمایشاتی هم چون�انت منی بمنزلة هارون من موسی الّا انه لا نبی بعدی� - و علاقه مفرطی که پیغمبر اکرم (ص) به علی نشان می داد، طبعاً عده ای از یاران پیغمبر را که شیفتگان فضیلت و حقیقت بودند، بر این می داشت که علی را دوست داشته و به دورش گرد آیند و از وی پیروی کنند، چنانکه گروهی را بر حسد و کینه آن حضرت تحریک می نمود . گذشته از همه اینها نام � شیعه علی � و � شیعه اهل بیت � در سخنان پیغمبر اکرم (ص) بسیار دیده می شود . در حدیث ام سلمه از رسول خدا 0ص) آمده : �شیعة علی هم الفائزون یوم القیامة[6]� ؛ پیروان علی تنها کسانی اند که در روز قیامت اهل نجاتند . این حدیث در جوامع حدیثی اهل سنت نیز نقل شده است[7]. جابر بن عبدالله انصاری می گوید : � به نزد رسول خدا (ص) بودم که علی از دور نمایان شد ، پیغمبر فرمود : سوگند به آن که جانم بدست او است ، این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهند بود � . ابن عباس می گوید : موقعی که آیه �انّ الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریّة� نازل شد ، پیغمبر به علی فرمود : مصداق این آیه تو و شیعیانت می باشد که در قیامت خوشنود خواهید بود ؛ و خدا هم از شما راضی است[8]. اصول عقاید شیعه عبارتند از اعتقاد به امامت دوازده امام که اول آنها علی بن ابیطالب می باشد و آخر آنها حضرت مهدی منتظر فرزند امام حسن عسکری که او زنده است و روزگاری به امر خدا ظهور می کند و به گسترش عدل و داد قیام می نماید . آنها امامت را از جانب خدا می دانند و امام را معصوم می شمارند و امامت را امتداد مقام رسالت می دانند ، شریعت اسلام را که از کتاب خدا و سنت پیغمبر اکرم روشن شده تا روز قیامت به اعتبار خود باقی و لا یتغیر می دانند و می گویند حکومت اسلامی و مقام پیشوائی مسلمین موظف است آن را بطور کامل اجرا نماید ، آری وی در شعاع شریعت می تواند به حسب مصلحت و با شوری تصمیماتی اتخاذ کند مانند این که جهاد واجب را در شرایط حاضر چگونه و با چه سلاح و کدام روز انجام دهد . در احکام شریعت و اعمال فردی از عبادات و معاملات و احوال شخصیه؛ از کتاب و سنت ، و پس از انشعاب مذاهب در اواخر قرن اول و اوائل قرن دوم؛ از مذهب جعفری، پیروی می کنند که به تعبیر دیگر مذهب اهلبیت می باشد . پس اصل مذهب تشیع و پایه آن پیروی از علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم و منصوب من الله آنحضرت است هم از حیث عقیده و هم از حیث عمل هر چند فرق دیگری مانند زیدیه و غلاة و کیسانیه و واقفه به این نام موسومند ولی شیعه با خصوصیاتی که ذکر شد از اینها بیزار و اینها را فرق ضاله می داند[9]. مرحوم علامه طباطبائی (ره) در کتاب شیعه در اسلام می­فرماید: آغاز پیدایش شیعه را که برای اولین بار به شیعه علی (ع ) ( اولین پیشوا ازپیشوایان اهل بیت (ع ) ) معروف شدند همان زمان حیات پیغمبر اکرم باید دانست و جریان ظهور و پیشرفت دعوت اسلامی در بیست و سه سال زمان بعثت موجبات زیادی در برداشت که طبعا پیدایش چنین جمعیتی را در میان یاران پیغمبر اکرم (ص )[10]ایجاب می کرد . 1 - پیغمبر اکرم در اولین روزهای بعثت که بنص قرآن مأ موریت یافت که خویشان نزدیکتر خود را بدین خود دعوت کند[11] صریحا بایشان فرمود که هر یک از شما به اجابت من سبقت گیرد وزیر و جانشین و وصی من است ،علی علیه السلام پیش از همه مبادرت نموده؛ اسلام را پذیرفت و پیغمبر اکرم ایمان او را پذیرفت و وعده های خود را[12] تقبل نمود و عادتا محال است که رهبر نهضتی در اولین روز نهضت و قیام خود یکی از یاران نهضت را به سمت وزیری و جانشینی به بیگانگان معرفی کند ولی به یاران و دوستان سر تا پا فداکار خود نشناساند یا تنها او را باامتیاز وزیری و جانشینی بشناسد و بشناساند ولی در تمام دوره زندگی و دعوت خود ، او را از وظائف وزیری معزول و احترام مقام جانشینی او را نادیده گرفته و هیچگونه فرقی میان او و دیگران نگذارد .2 - پیغمبر اکرم (ص ) بموجب چندین روایت مستفیض و متواترکه سنی و شیعه روایت کرده اند تصریح فرموده که علی علیه السلام[13]در قول و فعل خود ، از خطا و معصیت مصون است هر سخنی که گوید و هر کاری که کند با دعوت دینی مطابقت کامل دارد و داناترین[14]مردم است بمعارف و شرایع اسلام . 3 - علی علیه السلام خدمات گرانبهائی انجام داده و فداکاریهای شگفت انگیزی کرده بود مانند خوابیدن در بستر پیغمبر اکرم در شب هجرت[15]و فتوحاتی که در جنگهای بدر و احد و خندق و خیبر بدست وی صورت گرفته بود که اگر پای وی در یکی از این وقایع در میان نبود اسلام و اسلامیان بدست دشمنان حق ریشه کن شده بودند[16]. 4 - جریان غدیر خم که پیغمبر اکرم (ص ) در آنجا علی (ع ) را به ولایت عامه مردم نصب و معرفی کرده و او را مانند خود متولی قرار داده بود[17]بدیهی است این امتیازات و فضائل اختصاصی دیگر که مورد اتفاق همگان بود[18]و علاقه مفرطی[19] که پیغمبر اکرم به علی (ع ) داشت؛ طبعا عده ای از یاران پیغمبر اکرم را که شیفتگان فضیلت و حقیقت بودند بر این وا می داشت که علی (ع)را دوست داشته بدورش گرد آیند و از وی پیروی کنند چنانکه عده ای را بر حسد و کینه آنحضرت وا می داشت . گذشته از همه اینها نام ( شیعه علی ) و ( شیعه اهل بیت ) در سخنان پیغمبر اکرم (ص ) بسیار دیده میشود[20]

[1]ملل و نحل شهرستانی [2]تاریخ طبری : 2 / 63 و تاریخ ابی الفداء : 1 / 116 و البدایه و النهایه : 3 / 39 و غایة المرام : 320 [3]اخطب الخطباء خوارزمی حنفی در مناقب ص 217 [4]ابن اثیر در اسد الغابه ج 3 و ج 5 و در الاصابه ج 4 [5]حافظ ابونعیم در حلیة الاولیاء و صاحب عقد الفرید : 3 / 24 [6]مجمع البیان [7]قاموس قرآن [8]تفسیر درّ المنثور بقلم جلال الدین سیوطی از علمای اهل سنت : 1 / 379 و غایة المرام : 326 [9]معارف و معاریف [10]اولین اسمی که در زمان رسول خدا پیدا شد شیعه بود که سلمان و ابوذر و مقدادو عمار با این اسم مشهور شدند .حاضر العالم الاسلامی ج 1 ص 188 . [11]سوره شعراء آیه 215 . [12]در ذیل این حدیث علی (ع ) می فرماید : من که از همه کوچکتر بودم عرض کردم :من وزیر تو می شوم پیغمبر دستش را بگردن من گذاشته، فرمود این شخص برادر و وصی وجانشین من می باشد، باید از او اطاعت نمائید مردم می خندیدند و به ابی طالب میگفتند : ترا امر کرد که از پسرت اطاعت کنی . تاریخ طبری ج 2 ص 63 تاریخ ابی الفداء ج 1 ص 116 .البدایة و النهایة ج 3 ص 39 غایة المرام ص 320 . [13]ام سلمه می گوید : پیغمبر فرمود : علی همیشه با حق و قرآن است و حق و قرآن نیز همیشه با اوست و تا قیامت از هم جدا نخواهند شد . این حدیث با 15 طریق از عامه و 11 طریق از خاصه نقل شده و ام سلمه و ابن عباس و ابوبکر و عائشه و علی (ع ) و ابو سعید خدری و ابو لیلی و ابو ایوب انصاری از راویان آن هستند .غایة المرام بحرانی ص 539-540 .پیغمبر فرمود : خدا علی را رحمت کند که همیشه حق با اوست .البدایة و النهایة ج 7 ص 36 . [14]پیغمبر فرمود : حکمت ده قسمت شده نه جزء آن بهره علی و یک جزء آن در میان تمام مردم قسمت شده است.( البدایة و النهایة ج 7 ص 359 ) [15]هنگامیکه کفار مکه تصمیم گرفتند محمد (ص ) را بقتل رسانند و اطراف خانه اش را محاصره کردند پیغمبر (ص ) تصمیم گرفت بمدینه هجرت کند، به علی فرمود : آیا تو حاضری شب در بستر من بخوابی تا گمان برند من خوابیده ام و از تعقیب ایشان در امان باشم علی در آن وضع خطرناک این پیشنهاد را با آغوش باز پذیرفت . [16]تواریخ و جوامع حدیث . [17]حدیث غدیر از احادیث مسلمه میان سنی و شیعه می باشد و متجاوز از صد نفرصحابی با سندها و عبارتهای مختلف آنرا نقل نموده اند و در کتب عامه و خاصه ضبط شده برای تفصیل به کتاب غایة المرام ص 79 و عبقات جلد غدیر و الغدیر مراجعه شود . [18]تاریخ یعقوبی ط نجف جلد 2 ص 137 و 140 - تاریخ ابی الفداء ج 1 ص 156صحیح بخاری ج 4 ص 107 - مروج الذهب ج 2 ص 437 ابن ابی الحدید ج 1 ص 127 و 161 [19]صحیح مسلم ج 15 ص 176 صحیح بخاری ج 4 ص 207 مروج الذهب ج 2 ص 23 و ج 2ص 437 تاریخ ابی الفداء ج 1 ص 127 و 181. [20]جابر می گوید : نزد پیغمبر بودیم که علی از دور نمایان شد پیغمبر فرمود : سوگند به کسی که جانم بدست اوست این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهندبود. ابن عباس می گوید : وقتی آیه : ( ان الذین آمنوا و علموا الصالحات اولئک هم خیر البریة ) نازل شد پیغمبر به علی فرمود : مصداق این آیه تو و شیعیانت میباشید که درقیامت خوشنود خواهید بودوخدا هم از شما راضی است این دو حدیث و چندین حدیث دیگر در کتاب الدر المنثور ج 1 ص 379 و غایة المرام ص 326
آمده است
منبع: پایگاه حوزه.
شنبه 20 آذر 1389 - 10:19:23 PM

ورود مرا به خاطر بسپار
عضویت در گوهردشت
رمز عبورم را فراموش کردم

آخرین مطالب


نگرش


بی شعوری؛ اساس مشکل یک جامعه


عذر خواهی


پرورش گرگ درون👌


کادو


کشتی نجات


مسیر شهادت


زائر


مهمان نوازی


خاندان کَرَم


نمایش سایر مطالب قبلی
آمار وبلاگ

141369 بازدید

49 بازدید امروز

37 بازدید دیروز

934 بازدید یک هفته گذشته

Powered by Gegli Social Network (Gohardasht.com)

آخرين وبلاگهاي بروز شده

Rss Feed

Advertisements